Gwamnatin Sokoto ta amince da tallafin naira 200,000 duk wata ga shugabannin makarantun a jihar

Gwamna Ahmed Aliyu na jihar Sokoto ya amince da biyan naira 200,000 alawus na kulawa duk wata ga shugabannin makarantun sakandire a fadin jihar.

An bayyana hakan ne a yayin taron tattaunawa kan kasafin kudin jihar Sokoto na shekarar 2025 da aka gudanar a ranar Litinin domin kara tallafin.

Daily trust ta rawaito cewa Matakin ya biyo bayan daukaka karar da tsohon mataimakin gwamnan jihar, Chiso Abdullahi ya yi, inda ya nemi tallafin kudi domin baiwa shugabannin makarantu damar magance bukatun kulawa cikin gaggawa domin tallafin.

Abdullahi ya bayyana tallafin wajibcin irin wadannan kudade domin gyaran da ake bukata daga masu aikin kafinta, magina, da sauran ma’aikata da abasu tallafin.

Da yake magana a madadin Gwamnan kan tallafin,  Babban Sakataren Yada Labarai, Abubakar Bawa, ya ce, “Gwamnan a yadda ya saba, ya amince da Naira 200,000 a matsayin tallafin ga kowane shugaban makaranta a kananan hukumomi 23. Za a fara bayar da kuɗin nan da Janairu 2025. ” don fara biyan sabon tallafin.

Bawa ya ci gaba da cewa, asusun na da nufin inganta ci gaba da kula da ayyukan makarantun sakandare a fadin jihar.

Har ila yau, Gwamna Aliyu ya umurci kwamishinan kananan hukumomi na jihar, Dadi Adare, da ya gaggauta duba alawus-alawus na sarakunan gargajiya domin daidaita su da yanayin tattalin arzikin da ake ciki domin kara tallafin.

Umarnin ya biyo bayan bukatar Hakimin Kilgori, Muhammad Jabbi Kilgori, wanda ya wakilci Sarkin Musulmi Muhammad Sa’ad Abubakar, a yayin tattaunawar.

Kilgori ya yi kira da a kara yawan alawus-alawus na sarakunan gargajiya don nuna yanayin tattalin arziki wajen tabbatar da tallafin.

Gwamnan ya kara dacewa tallafin zai zama abin da zai na tallafin domin shi tallafin anyi sane don ganin an taimaki mutane kan tsadar rayuwa wanda haka yasa ake bayar da tallafin.

Gwamnan Sokoto ya sake kafa hukumar hisbah

Gwamna Ahmed Aliyu ya sake kafa Hukumar Hisbah ta Jiha tare da bude hedikwatarta da kuma gargadi ga ma’aikata da su mutunta hakkin ‘yan kasa tare da ci gaba da mai da hankali da jajircewa wajen gudanar da ayyukansu.

A yayin kaddamarwar, gwamnan ya jaddada cewa, za a sa ido sosai kan ayyukan hukumar domin dakile munanan dabi’u, da cin zarafi ko cin zarafin ‘yan kasa.

Ayyukan Hisbah sun fuskanci koma baya a baya saboda rashin kula da gwamnatin da ta gabata. Da yake jawabi a wajen taron a yammacin ranar Alhamis, Gwamna Aliyu ya bayyana dalilin sake farfado da hukumar Hisbah: don inganta ka’idojin Musulunci, al’adu, da’a, da’a, da dabi’un Musulunci da suka dace da tsarin addinin Musulunci, da sake farfado da al’umma, da samar da zaman lafiya.

“Musulunci ya kyamaci dabi’u da dabi’un shaidan ta kowace fuska,” in ji shi. “Za a karfafa wa kungiyar Hisbah gwiwa wajen kawar da munanan dabi’u da dabi’u na zamantakewar al’umma. Haɓaka ayyukan addini ginshiƙi ne na ajandar gwamnati ta mai abubuwa tara.”

Gwamnan ya kara da cewa, “Zan ci gaba da baiwa al’amuran addini kulawar da suka dace domin kawar da al’amuran da suka addabi jihar. Hisbah ba rundunar ‘yan sandan jiha ba ce, kungiya ce da aka kafa domin tsaftace al’ummar Musulmi a jihar.”

Gwamna Aliyu ya fayyace cewa Hisbah ba za ta yi adawa da hukumomin tsaro na yau da kullun ba. “Duk wani kama da Hisbah ta kama za a mika shi ga hukumar tsaro domin gurfanar da shi gaban kotu.”

Ya kuma ba da tabbacin cewa za a rika bayar da ababen hawa masu aiki, babura, da kuma kason kudi na wata-wata domin tallafa wa hukumar. Haka kuma ana shirin samar da ofisoshin Hisbah a matakin kananan hukumomi domin fadada ayyukan tun daga tushe.

Kwamishinan harkokin addini na jihar Dr. Jabir Sani Maihula, ya bayyana cewa farfado da hukumar ta Hisbah karkashin hadin gwiwar ma’aikatar na da nufin kiyaye ka’idojin da’a da kuma karfafa dabi’un al’umma daidai da kimar Musulunci. Ya yabawa shugabancin gwamnan kan inganta tsaftar zamantakewa da kuma baiwa cibiyoyin addini damar cika aikinsu.

“Wannan misali ne na jagoranci mai biyayya,” in ji Dokta Maihula. “Zai taimaka cimma mafi girman matsayi na ɗabi’a, jituwa, da tsaftar al’umma.”

Labarai masu alaka

Ana-musayar-wuta tsakanin sojoji da yan bindiga a sokoto

Ya kuma kara da cewa, a cikin shekaru biyu gwamnatin jihar ta nuna aniyar ta na aiwatar da manyan ayyuka da suka taimaka wa harkokin addinin musulunci, kamar gina masallatai da gyaran masallatai, kula da makabartu, da aiwatar da shirye-shiryen jin dadin jama’a da karfafawa.

Jaridar vanguardngr  ta rawaito cewa Sarkin Musulmi Muhammad Sa’ad Abubakar wanda Waziri Sokoto Sambo Wali Junaidu ya wakilta ya yi maraba da farfado da kungiyar Hisbah. Ya jaddada yuwuwar sa na haɓaka tsaftar ɗabi’a da ƙarfafa imanin ‘yan ƙasa don amfanin al’umma.

Shahararren malamin addinin Islama Sheikh Aminu Ibrahim Daurawa, babban bako mai jawabi daga Kano, ya yabawa shirin na gwamnan, inda ya bayyana hakan a lokacin da ya dace kuma ya dace. Ya bukaci jami’an Hisbah da su gudanar da ayyukansu cikin hakuri da hikima da mutunta doka.

Kwamandojin Hisbah na jihohin Neja, Katsina, da Zamfara—Muhammad Bello Musa, Dr. Aminu Usman, da Sheikh Umar Hassan Gusau, bi da bi, sun yabawa gwamnatin jihar Sokoto kan farfado da kungiyar.

Taron ya samu halartar manyan baki da suka hada da shugaban majalisar dokokin jihar Hon. Tukur Bala Bodinga; tsohon mataimakin gwamna Chuso Abdullahi Dattijo; Ambasada Sahabi Isa Gada; da Sadaukin Sokoto, Alhaji Lawal Maidoki, tare da ‘yan majalisar zartarwa, shugabannin kananan hukumomi, ‘yan siyasa, da malaman addinin Musulunci.

An kammala bikin tare da kawata Dokta Usman Jatau a matsayin Kwamandan Hisbah na Jahar Sokoto da kuma duba sabuwar hedikwatar Hisbah da gwamnan ya yi.

 

Ko majalisa za ta amince da sabuwar dokar haraji da ke tayar da ƙura a Najeriya?

Ƙudurin dokar da ta shafi harajin na ci gaba da tayar da ƙura a Najeriya inda wasu bayanai ke cewa shugaban ƙasar Bola Ahmed Tinubu na ci gaba da kamun ƙafa ga ƴan majalisar dokokin ƙasar domin ganin sun amince.

Bayanai na cewa shugabannin majalisun na ci gaba da wani zaman tattaunawa domin shawo kan sauran ƴan majalisar su amince da kudurin dokar, wanda shugaban kasa ke neman a gaggauta domin ta soma aiki daga ranar 1 ga watan Janairun 2025.

Sai dai ƴan adawa da wasu shugabanni musamman daga shiyar arewa na ganin dokar tamkar wani yankan baya ne na neman jefa yankinsu cikin karin wani kuncin talauci.

Gwamnatin Bola Ahmed Tinubu ta ce tana son tabbatar sabon tsarin harajin daga cikin cikin matakan da take ɗauka na saita tattalin arzikin kasar duk da shawarar majalisar kula da tattalin arzikin Najeriya na dakatar da kuɗirin.

Yanzu kallo ya koma kan ƴan majalisa ko za su amince da kudirin dokar harajin da ake ci gaba da cecekuce?

Gwamnati ta ce babban dalilin sabuwar dokar harajin shi ne sake fasalin yadda ake karɓar harajin domin kawo ƙarshen ƙalubalen da gwamnati ke fuskanta kamar harajin birane daban-daban, rage nauyin harajin daga kan ɗaiɗaikun ‘yan ƙasa da kasuwanci tare da taimakwa wajen kasuwanci domin samar da tattalin arziki da makoma mai kyau ga Najeriya.

Sai dai ƴan’adawa kamar Alhaji Buba Galadima jigo a jam’iyar NNPP ya ce suna kallon dokar ne kan cewa ƴan Najeriya sun hau kan siradi, “Allah kadai zai iya kuɓutar da mu sai ƴan majalisa da muka zaɓa.”

Buba Galadima ya ce an matsawa ƴan majalisar lamba, “Ana amfani da dukkan wata dama, har da ta kuɗi don a shawo kan su, su tabbatar da wannan doka, wadda za ta cutar da al’ummar Najeriya ba ƴan arewa kaɗai ba.”

“Duk ɗan majalisar da ya goyi bayan wajen tabbatar da wannan doka to maƙiyin al’ummarsa ne,” cewar Buba Galadima.

Tuni dai gwamnonin jihohi arewa suka bayyana adawarsu da kudurin, tare da yin umarni ga wakilan yankin a majalisar tarayya su yi watsi da kudirin.

Rikicin kan harajin VAT tsakanin jihohi da gwamnatin tarayya ya haifar da wasu manyan hukunce-hukuncen kotu da wasu da har yanzu ake shari’arsu.

Rashin ambatar harajin VAT a kundin tsarin mulkin 1999 ya ƙara rikita lamarin wanda hakan ya haifar da gibi. Bincikenmu ya gano tattara harajin a tarayya ya fi sauki da alfanu.

Da zarar an shawo kan taƙaddamar da ake yi, za a sanya batun VAT a tsarin mulki.

Yadda ake raba shi a yanzu tarayya 15 jihohi kashi 50 sai kuma ƙananan hukumomi kashi 35 zai dakata zai koma tarayya 10 jihohi 55 sai kuma ƙananan hukumomi kashi 35 cikin 100.

Daya daga cikin abubuwan da ke janyo cecekuce a kudurin dokar shi ne batun harajin da ake cirewa daga kuɗin da mutum ke samu wato Personal Income Tax a Turance.

A sabon ƙudurin dokar, an sake fasalin harajin da ake cirewa daga aljihun jama’a inda gwamnatin tarayya ta yi iƙirarin cewa za a ɗauke nauyin haraji daga kan masu ƙaramin ƙarfi.

Ƙudurin dokar dokar ya ce ba za a buƙaci mutanen da ke samun kudaden da suka yi kasa da naira 800,000 a shekara su biya haraji kan wadannan kudaden ba, har sai kuɗn da ake samu a shekara ya kai milaiyan 2.2 kafin ya fara biyan harajin kashi 15 cikin 100 a kai.

An dakatar da alkalai na babbar kotu a jihohin Rivers da Anambra

Hukumar Shari’a ta Ƙasa (NJC) ta dakatar da Mai Shari’a G. C. Aguma na Babbar Kotun Jihar Rivers da Mai Shari’a A. O. Nwabunike na Babbar Kotun Jihar Anambra daga gudanar da ayyukan shari’a.

An dakatar da su tsawon shekara guda ba tare da albashi ba, sannan za a sanya su a jerin wanda za a sanya ido a kansu na tsawon shekaru biyu bayan haka.

An yanke wannan hukuncin ne a taro na 107 na NJC wanda Babbar Mai Shari’a ta Najeriya, Kudirat Kekere-Ekun, ta jagoranta a ranakun 13 da 14 ga Nuwamba 2024.

Jimillar Alkalai guda biyar da ke kan aiki sun samu hukunci saboda aikata laifuka daban-daban na rashin da’a.

Hukumar ta kuma bada shawarar a tilasta wa wasu shugabannin kotuna biyu yin murabus saboda canza shekarun haihuwa.

An kai maroƙi kotu bisa zargin sace wayoyin abokan ango a wajen daurin aure

Rundunar ƴan sandan jihar Kano ta gurfanar da wani mutum mai suna Bashir Abubakar Brigade a gaban wata kotun shari’ar Musulunci da ke zamanta a Fagge ‘Yan Alluna bisa zargin laifin satar wayoyin abokan ango a yayin daurin aure.

Daily Trust ta rawaito cewa an kama Bashir ne bisa zargin satar wayoyin hannu guda biyu da kudinsu ya kai Naira dubu 125 da kuma Naira dubu 25.

Lauyan masu shigar da kara na Jiha, Barr. Zaharaddeen Mustapha, ya karanta wa wanda ake zargin laifukan da suka hada da hada baki da kuma sata.

Sai dai ya musanta zargin da ake masa, inda ya jaddada cewa shi ba barawo ba ne, maroƙi ne kawai.

Daga bisani kotu ta bada belinsa da sharadin ya kawo dan uwansa na jini da kuma takardar shaidar wani gida da ya mallaka.

Alkalin kotun, Khadi Umar Lawan Abubakar ya dage sauraron karar har zuwa ranar 25 ga watan Nuwamba domin bayar da shaida.