Gwamna Bago na jihar Neja ya gabatar da kudirin kasafin kudi sama da N1.5trn na shekarar ta 2025

Gwamnan jihar Neja, Mohammed Umaru Bago, ya gabatar da kudirin kasafin kudi na shekarar 2025 da ya haura naira tiriliyan 1.5 ga majalisar dokokin jihar.

Kasafin kudi, wanda aka yiwa lakabi da “Kasafin Bege don Dorewa da Tsaron Abinci,” yana wakiltar karuwar kashi 48.3% akan kasafin 2024 kuma an gabatar da shi ga ‘yan majalisar a daren Laraba. Kamar yadda jaridar Vanguard ta rawaito.

Kasafin kudi wanda aka tsara ya ware sama da Naira biliyan 196 domin kashe kudade akai-akai, yayin da manyan kudaden da ake kashewa suka kai sama da Naira tiriliyan 1.3, wanda ke wakiltar kashi 87% na adadin kasafin kudi. Hanyoyin samun kudaden shiga sun haɗa da Ƙididdigar Ƙidaya, Ƙimar Ƙara Haraji, Sauran Takardun FAAC, Harajin Ciki (IGR), da Rasitocin Jarida.

Tabarbarewar fanni ya nuna cewa bangaren samar da ababen more rayuwa, gidaje, da sabunta birane ya samu kaso mafi tsoka na sama da Naira biliyan 437, yayin da bangaren shari’a da shari’a ya samu mafi karancin kaso sama da Naira biliyan 3.5.

Gwamna Bago ya bayyana cewa kasafin kudi na shekarar 2025 na da nufin karfafa aikin noma a matsayin ginshikin tattalin arzikin jihar tare da gina harsashin da gwamnatinsa ta shimfida na bunkasa zamantakewa da tattalin arziki cikin sauri. Ya jaddada tsarin hadin kai da jama’a da aka bi wajen shirya kasafin.

Mahimmancin ɗorewa yana nuna haɗin gwiwarmu ga shirin noma na Jihar Neja da kuma himmar aikin noma wanda ke inganta lafiyar muhalli na dogon lokaci da tsarin abinci mai juriya da zai iya samar da ci gaba mai dorewa,” in ji shi.

Kasafin kudi na shekarar 2025 ya mayar da hankali ne kan muhimman sassan tattalin arziki da suka hada da tsaro, noma da samar da abinci, kiwon lafiya, ilimi, ruwa da tsaftar muhalli, samar da ababen more rayuwa, tsaro na zamantakewa, da dorewar muhalli.

Gwamna Bago ya lura da kyakkyawan aiki na kasafin kudin 2024 da aka amince da shi, wanda ya samu kashi 68.88% na aiwatarwa. Ya bayyana kwarin gwiwar cewa kasafin 2025 zai samu tallafin da ya dace domin cimma manufofin sa.

A nasa jawabin, kakakin majalisar dokokin jihar Neja, AbdulMalik Sarkin Daji, ya yabawa gwamna Bago kan yadda yake tafiyar da dukiyar jihar. Ya kuma baiwa gwamnan tabbacin ci gaba da hadin gwiwa tsakanin bangaren zartarwa da na majalisar dokoki domin ciyar da jihar gaba a dukkan bangarori.

Kasafin kudi, Kasafin kudi, Kasafin kudi, Kasafin kudi.

Tsohon gwamnan Neja ya bayyana hukuncin kisa ga masu kashe jami’an tsaro a kasar nan 2024

A jiya ne tsohon gwamnan jihar Neja, Mu’azu Babangida Aliyu, ya ce duk wanda ko kungiyar da ta kashe jami’an tsaro dole ne a kashe shi domin karfafa gwiwar jami’an tsaro.

Aliyu ya ce dole ne a dauki matakin kishin kasa zuwa matakin koli, sannan kuma a kare jami’an tsaro dole ne Najeriya ta tsara tsarin da ya tanadi hukuncin kisa ga duk wanda ya kashe daya daga cikinsu.

Aliyu ya bayyana haka ne a Cibiyar Nazarin Tsaro ta Kasa (NISS) da ke Abuja, wata cibiya mallakin DSS, yayin bikin yaye mambobin kwas din Gudanar da Leken Asiri (EIMC), 17, a cewar jaridar leadership

Gwamnan na sau biyu, wanda ya yi tsokaci kan mutuwar sojoji sama da 30 a jihar Neja a shekarar da ta gabata, ya yi mamakin dalilin da ya sa wani zai yi barazana ko kashe ma’aikata yayin da suke bakin aiki kuma har yanzu za a sake su.

Ya ce, “Na yi farin ciki da babban hafsan tsaron kasar, Janar Christopher Musa yana nan. Kodayake, sun ce CDS ko sojoji ba su da hannu a cikin batutuwan manufofi, bari in ce wannan; Ban ga wata kasa da za a kashe kusan sojoji 38 ba kuma za a yi shiru daga baya. Ina so in ba da shawarar cewa duk wanda ya kashe uniform ɗin dole ne ya mutu!

A gwamnati idan na gane cewa gwamnati ta kare ni, me ya sa ba zan so gwamnatina ba? To kwatsam sai ka ji daba, daba, nan da can. Babu shakka game da shi.

Da yake jawabi a wajen taron, mai baiwa shugaban kasa shawara kan harkokin tsaro, Nuhu Ribadu, ya ce duk wadanda ke barazana ga zaman lafiyar Najeriya, ko a Najeriya ko a kasashen waje, dole ne a gurfanar da su gaban kuliya.

Hukumar ta NSA, wacce ta wakilci shugaban kasar a wajen taron, ta ce sama da sojoji 30 ne suka mutu sakamakon hadurran da suka yi a aiki tare da bayar da tabbacin cewa gwamnati na kokari sosai wajen ganin ‘yan Najeriya sun kwana da idanuwansu.

Shima da yake jawabi a wajen taron, babban daraktan hukumar ta DSS, Adeola Ajayi, ya bada tabbacin cewa nan ba da dadewa ba ‘yan Najeriya za su samu zaman lafiya domin dukkanin hukumomin tsaro na aiki tare a karkashin jagorancin hukumar ta NSA.

A cewarsa, “tare za mu iya yin nasara. CDS da NSA sun haifar da haɗin gwiwa ta hanyar da ban taɓa gani ba a cikin aikina. Muna bukatar yin aiki tare. Abin da muka dauka daga nan shi ne, babu wani kalubalen tsaro da zai iya kayar da mu idan muka yi aiki tare.

“Ba da jimawa ba duk ‘yan Najeriya za su kwana da idanuwansu biyu a rufe. Godiya ga shugaban kasa bisa alkiblar da yake dauka a kasar. Na gode da nadin da ka yi min. Ba zan taba kyale ka ba.”

Mahalarta 91 da suka hada da jami’an tsaro daga kasashen waje biyar, da suka hada da Chadi, Gambia, Ghana, Cote’deivoure da Rwanda sun kammala karatun na EIMC.

Taron ya samu halartar manyan baki da suka hada da ministocin babban birnin tarayya Abuja, Kudi da Shari’a, Nyesom Wike, Wale Edun da Lateef Fagbemi; Shugaban hafsan tsaron kasa, Janar Christopher Musa da wasu hafsoshin tsaro, shida tsohon Darakta-Janar na DSS, da dai sauransu.